دوشنبه ۱۵ مهر ۹۸
معمولاً یکی از مهمترین مشکلات افراد در دوران نامزدی مشکل «عدم حل درست اختلافات است که پس از مدتی به صورت عادت در آمده و ادامه می یابند و چون کوهی بر روی هم انباشته می شوند. این کوه سراسر مشکل و ناراحتی به زودی زیبایی و شیرینی دوران نامزدی و حتی زندگی مشترک را در زیر سنگینی خود له کرده و همسران را به جان یکدیگر می اندازد چون غالباً شیوه ای که زن و مردها برای رفع تعارض های خود انتخاب می کنند (از نظر عاطفی یا حتی فیزیکی) باعث تحکیم یا تخریب یکدیگر و رابطه شان می شود.
بسیاری از افراد برای حل تعارض های خود از الگوهای خاصی استفاده می کنند ولی همه این الگوهای حل تعارض دربرگیرنده 3 نتیجه احتمالی هستند:
1. ناپدید شدن
موضوعی که موجب تعارض و اختلاف شده است با گذشت زمان از بین می رود.
2. به بن بست رسیدن
دختر و پسر " گیر " می کنند و هیچ گونه اقدامی انجام نمی دهند.
3. حل و فصل
دو طرف برای خاتمه دادن به تعارض دست به کار می شوند.
نامزدها معمولاً قبل از رسیدن به هر نتیجه ای، برای برخورد کردن با مشکل به وسیله یکی از روش های زیر متوسل می شوند:
1.اجتناب کردن
برخی از زوج های جوان، در رویارویی با مسئله ای بالقوه تعارض انگیز، سعی می کنند از طریق پرحرفی، از کنار آن گذشتن یا تغییر موضوع، آن را تلطیف کنند. به عبارت دیگر آنها برای اجتناب از تعارض، سعی می کنند اهمیت موضوع را نادیده بگیرند یا حتی انکار کنند؛ مبادا مساله دامنه دار شود. معمولا دختران و پسران زیادی در دوران نامزدی درگیر این واکنش می شوند و به قول معروف یک مشکل اصلی و زیربنایی را زیرسیبیلی رد می کنند.
2.ترغیب کردن
گاهی ممکن است یکی از دو طرف با قدرت بیشتر، زور و... دیگری را راضی یا ترغیب کنند تا به مرحله اطاعت برسد. این مساله در دوران عقد بیشتر به چشم می خورد ولی معمولا در دوره نامزدی کمرنگ است.
3. مرافعه یا کوتاه آمدن
اگر یکی از همسران در رابطه شان عقب نشینی کند یا تسلیم شود این یک رابطه مخرب و آسیب زاست در حالی که به نظر می رسد یکی برنده است. اما در دراز مدت هر دو شکست خورده میï»؟شوند.
4. بلاتکلیفی
با این فرآیند همسران درباره راه حل ها بحث و به آن ها نزدیک می شوند اما هرگز به جواب نمی رسند. هیچ چیزی فیصله پیدا نمی کند. این روش برخورد با مسائل و مشکلات ممکن است خطری متوجه کسی نکند اما در دراز مدت، به خصوص بعد از شروع زندگی زیر یک سقف، باعث نارضایتی می شود.
5. آشتی کردن
راه دیگر برای رفع اختلاف آشتی کردن است یعنی رسیدن به راه حل از طریق مصالحه. این راه حل ممکن است موثر باشد اما گاه برای هر دو طرف کاملا" رضایت آمیز نیست.
6.مشارکت جویی
این فرایند از مصالحه فراتر می رود. در این فرآیند هر یک از دختر و پسر درصدد هستند که راه حلی برای مسئله پیدا یا ابداع کنند که به نفع هر دوی آنهاست. اساس این فرآیند توافق، تفاهم و وفاق طرفین است.
حل مشارکتی تعارض ها مناسب ترین راه برای برطرف کردن اختلافات شروع زندگی است که این مراحل را دارد:
گام ا: شناسایی مسئله: موضوع چیست؟ مسئله یا مشکل مربوط به چه کسی است؟
گام 2: قرارداد بستن برای حل و فصل مشکل: به جای اینکه به بی علاقگی نامزدتان فکر کنید یا سعی کنید او را وادار به مشارکت کنید، راه دیگری را برگزینید؛ راه قرارداد بستن! انعقاد قرارداد به معنی وارسی کردن اشتیاق و آمادگی برای رفع یک مشکل خاص قبل از پرداختن به مسئله است.
برای این کار، قبل از شروع گفت و گو برای پرداختن به بحث و گفت و گوی خود شیوه هایی را تعیین کنید. البته در تعیین روش کار هشت جزء یا مولفه را در نظر داشته باشید. چه کسی، کجا، چه موقع، چگونه، انرژی، مدت، اعلام خاتمه بحث و وارسی فرآیند.
مثلاً چه کسی وارد قضایا می شود؟ کجا می توانیم حرف بزنیم؟ چه موقع می توانیم حرف بزنیم؟
مثال: مریم و مسعود مدتی است که با هم نامزد کرده اند، آنها پس از مدتی سخن گفتن، موارد زیر را به عنوان مسایل و مشکلات فعلی خود تعیین می کنند:
مسعود: تسلط بر خشم در ارتباط آن دو، بودجه بندی برای عروسی و انتخاب یک اتومبیل جدید.
مریم: برنامه ریزی برای تعطیلات، تسلط بر خشم و عصبانیت و بودجه بندی برای ازدواج.
پس از مقایسه مشکلات آنها قرار بستند که موضوع مشترک کنترل خشم را طرح ریزی کنند.
گام 3: تفهیم کامل مشکل و مسئله: مقصود و منظور از این مرحله، درک دقیق مشکل قبل از هر گونه اقدامی است. این کار سبب می شود که از بی ملاحظه بودن جلوگیری شود. هریک از دو طرف برای درک مشکل یا مسئله، باید به چهار سئوال زیر از منظر خود پاسخ دهند:
1. چه کار کرده ام، یا الآن دارم چه کار می کنم؟ موثر است یا نه؟
2.چه دیده و شنیده ام؟
3.به نظرم چه خواهد شد؟
4.چه احساسی دارم؟
ادامه مثال: مریم و مسعود آگاهی و درک خود از موضوع را چنین بیان می کنند.
اقدامات
|
اطلاعات حسی (درموردتو)
|
افکار
|
احساسات من
|
|
مسعود |
-نادیده میگیرم
-بی پروا حرف میزنم
-غیر منطقی رفتار میکنم |
-شانه هایت پایین افتاده اند
-خود را عقب می کشی
-ساکت و آرام می شوی
-تو مثل همیشه نیستی |
-احساس غمگینی میکنی
-ساکت و بد اخلاق می شوی
-هرچه بیشتربحث میکنیم بیشترعصبانی می شود |
بعدازجر وبحثمان:
-غمگین
-گناهکار
-شرمسار
-ناامید هستم |
مریم |
-مقاومت میکنم
-اتهام میزنم
-پرگویی میکنم |
- فریاد می زنی
- با انگشت اشاره میکنی
- حالت پرخاشگرانه داری
|
-قدرت زیادی دارم
-خشم مانع صمیمیت است
- هر دوی ما مغرور هستیم
-تو زود قضاوت می کنی
|
-رنجیده ام
-احساس گناه دارم
-نا امید
-شرمسارم |
گام 4: شناسایی و تشخیص خواسته ها: این گام به خواسته های (بودن، عمل کردن و داشتن ) حول و حوش مشکل می پردازد. توجه به خواسته ها در رابطه زناشویی یک تلقی منظومه ای است که اراده آزاد و روح همکاری را افزایش می دهد. این مرحله با پاسخ به سه سوال ذیل انجام می شود.
. من در رابطه با مشکل برای خودم چه می خواهم؟
· من برای همسرم چه چیزی ( جنبه مثبت ) می خواهم؟
· من برای ما چه می خواهم؟
ادامه مثال: آنها خواسته هایشان را چنین بیان نمودند.
خود |
آن |
ما |
|
مسعود
|
به اندازه ای رشد کنم که بتوانم خشم تو را بپذیرم
|
از ترس و خشم خودم نسبت به تو خلاص شوم
|
بر اثر تعارض پخته شوم نه اینکه بگذارم به مانعی تبدیل شود
|
مریم
|
قبل از اینکه از حرف های من ناراحت شوی، از رفتارم آگاه شو
|
مطمئن باش که من قصد حمله به تو را ندارم
|
به یکدیگر برای حل مشکلات کمک کنیم
|
گام 5: انتخاب گزینه ها: حالا دختر و پسر می توانند براساس درک گسترده ای که از مشکل و خواسته های همگرای بین خود و همسرشان دارند، هر کاری را که می توانند برای حل مشکل یا حداقل جلو بردن آن انجام دهند، از ذهنشان بگذرانند. سئوالی که در این مرحله جواب داده می شود این است:
· من راجع به مشکل چه کار می توانم بکنم؟
- برای خودم
- برای همسرم
- برای خودمان
گام 6: وارد عمل شدن: وقتی زن و مرد توانستند راه حل های احتمالی را شناسایی کنند باید آنها را با همسرخود در میان بگذارند. البته در انتخاب اینکه کدام اقدام به اجرا درآید موارد زیر باید رعایت شود:
· بدترین و بهترین چیزهایی که می تواند با هر اقدامی اتفاق بیفتند.
· گزینه هایی که عملی و امکان پذیرتر از بقیه هستند.
البته می توانید اقدامات را با هم بیامیزید. اولین سوالی که هر یک از زوجین در اینجا بدان پاسخ می دهند، این است:
من چه تعهد و الزامی برای اجرای آن دارم؟
· در قبال خودم
· در قبال دیگران
· در قبال خودمان
گام 7: آزمودن طرح اقدام: پس از اینکه زوجین طرح اقدام خود را انتخاب کردند، آن را محک بزنند. به بیان دیگر لحظه ای درنگ کنند و خود را در حال انجام اقدامات بعدی مجسم کنند. اگر رفتارشان تا آخر موثر و کارآمد بود، طرح مناسب است.
البته اگر یکی از آنها نمی تواند طرح را اجرا کند، باید بررسی کند که چه چیزی مانع اقدام اوست؟
ادامه مثال: وقتی مریم و مسعود به طور ذهنی طرح های عملی خود را محک زدند، مریم گفت: احساس هیجان زدگی میکنم و از اینکه فهمیدم ما می توانیم این حیطه از رابطه مان را بهبود ببخشیم، احساس راحتی می کنم.
مسعود: بیا همین کار را بکنیم.
گام 8: ارزیابی نتیجه: با گذشت زمان، زوجین فرصت پیدا می کنند که وارد عمل شوند. آن گاه می توانند طرح خود را ارزیابی کرده و ببینید که آیا اقدام شان موثر بوده است یا خیر.
منبع:میهن بلاگ